Celiakia – inaczej nietolerancja glutenu to choroba, którą charakteryzuje nadwrażliwość organizmu na gliadynę - (część glutenu), białka zawartego w niektórych ziarnach (pszenicy, owsa, jęczmienia, żyta).
Przyczyny powstawania celiakii nie zostały do końca poznane, wiadomo natomiast, że u niektórych osób gluten wywołuje swoistą nadwrażliwość jelitową z reakcją alergiczną (nie jest to zwykła alergia pokarmowa) i doprowadza do uszkodzenia i stanu zapalnego śluzówki jelita. Badania wykazały predyspozycje genetyczne jako jedną z przyczyn nietolerancji tego białka. Często wśród chorych na celiakię znajdują się osoby chorujące na cukrzycę, RZS, toczeń rumieniowy, zaburzenia tarczycy, a to z kolei wskazuje na powiązania z chorobami autoimmunologicznymi.
Nietolerancja glutenu może przebiegać bezobjawowo nawet przez dłuższy czas. Łatwiej ją zauważyć u dzieci, gdyż dietę niemowląt rozszerza się powoli, stopniowo wprowadzając do niej produkty z glutenem, co daje możliwość obserwacji reakcji. U dorosłych objawy są bardzo zróżnicowane i często nie są kojarzone z chorobą.
Przebieg choroby
W czasie oddziaływania glutenu na trzewia dochodzi do uszkodzenia błony jelita cienkiego, w wyniku czego kosmki jelitowe, które pełnią funkcję przekaźników substancji odżywczych do organizmu, zaczynają zanikać i zostaje zaburzony proces wchłaniania.
Lekarz dokonuje rozpoznania choroby na podstawie wywiadu (czy wcześniej występowały biegunki i niedokrwistość, choroby autoimmunologiczne, zaburzenia hormonalne) i badań. Jeśli istnieje podejrzenie celiakii, lekarz zleca wykonanie testu na oznaczenie przeciwciał igA przeciw transglutaminazie tkankowej tTG - enzymowi, który odpowiada za połączenia pomiędzy niektórymi białkami. Wykonuje się też badanie oznaczające antygeny przeciwko gliandynie (AGA). Pomocne w potwierdzeniu celiakii jest badanie histopatologiczne wycinka jelita, do którego materiał pobiera się przy pomocy endoskopu z mikrokamerą.
Leczenie nadwrażliwości na gluten polega na wprowadzeniu i stosowaniu diety bezglutenowej przez całe życie. Nie ma lekarstwa na tę chorobę, więc w celu wyleczenia zniszczonej śluzówki i kosmków jelitowych, trzeba bardzo rygorystycznie pilnować tego, co się spożywa. Jelita regenerują się bardzo powoli (od kilku do kilkunastu miesięcy), ale objawy choroby ustępują dosyć szybko (do kilku tygodni). Absolutnie nie można ignorować tej choroby, gdyż nieleczona lub zaniedbana może doprowadzić do bardzo poważnych powikłań z powodu niedożywienia, a nawet raka jelita cienkiego.
Tagi:
celiakia, nietolerancja glutenu, dieta
*Wszystkie artykuły medyczne prezentowane na stronie są zgodne z wiedzą medyczną, ale żaden nie może być traktowany jako diagnoza lekarska, lecz wyłącznie jako materiał edukacyjny. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.
